Geactualiseerd 2022
Zorginstellingen veranderen
BESCHERMING VAN HET SANATORIUMBOS BLIJFT NODIG
Door een nieuwe bekostiging en een andere aanpak van de zorg moeten de zorginstellingen bezuinigen. In vijf stappen wordt de directe financiering van het vastgoed zoals gebouwen en instellingsterreinen afgebouwd. In 2018 betalen de verzekeraars alleen nog achteraf de declaraties per cliënt. De psychiatrische hulpverlening gaat naar de samenleving (vermaatschappelijking van de zorg). De ambulante centra worden in de bevolkingscentra geconcentreerd. Tegelijkertijd ontwikkelen de instellingen een nieuw beleid voor de toekomst waarin ‘maatwerk per cliënt’ voorop staat. De meeste historische paviljoens en voorzieningen in de bossen passen dan ook qua functie en kosten niet meer in het nieuwe beleid.
Het oude gebouw van het Christelijk Sanatorium werd in 2013 uitgebreid gerenoveerd en geschikt gemaakt als hoofdgebouw van Altrecht in Zeist.
Dat betekent dat zorginstellingen nu al geld moeten toeleggen op de financiering van hun vastgoed. Zij zijn daarom bezig gebouwen en terreinen aan anderen over te doen. Zo zal Altrecht tot 2018 60.000 m2 van haar totale omvang van 160.000 m2 gebouwen in de regio afstoten. Daarvan is al netto circa 15.000 m2 gerealiseerd. Binnen 10-15 jaar zal zij Den Dolder verlaten en zich wat Zeist betreft concentreren op het Sanatorium-terrein. Voor het Sanatoriumterrein in Zeist-Noord betekent de ontwikkeling een intensivering van de bebouwing door Altrecht.
Dat alles houdt in dat de zorginstellingen nu al geld moeten toeleggen op de financiering van hun vastgoed. Zij zijn daarom bezig gebouwen en terreinen aan anderen over te doen. Zo zal Altrecht tot 2018 60.000 m2 van haar totale omvang van 160.000 m2 gebouwen in de regio afstoten. Daarvan is al netto circa 15.000 m2 gerealiseerd. Binnen 10-15 jaar zal zij Den Dolder verlaten en zich wat Zeist betreft concentreren op het Sanatorium-terrein. Voor het Sanatoriumterrein in Zeist-Noord betekent de ontwikkeling een intensivering van de bebouwing door Altrecht.
NIEUWBOUWPLANNEN?
Daarvoor bestaan wel mogelijkheden, maar die zijn beperkt tot het eigenlijke instellingsterrein langs de Oude Arnhemseweg. Gelukkig heeft coalitiepartner GroenLinks een stokje gestoken voor het bebouwen van de bosvleugels op de twee hoekpunten van de weg. Dat gebeurde op aandringen van de burgerorganisaties bij het vaststellen van het bestemmingsplan Zeist-Noord.
Ook een bebouwing langs de Dreef zou het bos sterk schaden. Daar ligt buiten het hek van het Santoriumterrein nog een prachtig stuk natuur met een waterloop en een historische weg naar de vroegere Gerofabriek. Die laatste wordt nu als rustieke wandelroute gebruikt. De Stichting Behoud Sanatoriumbos Zeist en de burgerorganisaties van buurten en milieu willen het gehele bosdeel van het terrein voor Zeist behouden.
Het plan buurtschap is nu van de baan, maar het terrein daarvoor is nog eigendom van Reinaerde. Deze zorginstelling heeft de grond enkele jaren geleden van Altrecht gekocht. Maar nu wil Altrecht het stuk bos niet meer terugkopen. Deze instelling moet namelijk zelf ook bezuinigen. Aan wie gaat Reinaerde de grond nu overdoen? Aan de gemeente? Aan een particulier? Aan een projectontwikkelaar? Juist nu is het van belang de bestemming van het terrein weer om te zetten van bouwgrond naar bos. Wat Nu?
CONTACT MET DE ZORGINSTELLINGEN
De Stichting Behoud Sanatoriumbos Zeist werkt samen met het platform van buurtorganisaties, de Stichting Beter Zeist en de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. Deze organisaties houden contact met de zorginstellingen om tot voor Zeist en Den Dolder acceptabele oplossingen te komen. Het probleem daarbij is wel dat de voorstellen in besloten verbanden worden ontwikkeld. Dat geldt bijvoorbeeld voor het programma Hart van de Heuvelrug, waar de organisaties geen toegang toe hebben. Wij blijven samen met de buurten en de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. op het vinkentouw zitten om Zeist mooi en groen te houden. Samenwerking is geboden om goed op de hoogte te blijven en niet tegen elkaar te worden uitgespeeld.
NIEUWE GEBIEDSVISIE VOOR SANTORIUMTERREIN
In 2014 heeft het bureau VenhoevenCS architecture+urbanism van Altrecht opdracht gekregen een gebiedsvisie voor het Sanatoriumterrein op te stellen. Zij is begonnen met het inventariseren van belangen, verwachtingen, kansen en knelpunten. Daarna volgt een workshopfase om de visie te ontwikkelen. Deze zou het eerste kwartaal van 2015 klaar moeten zijn. Lees verder het begindocument.
De Stichting Behoud Sanatoriumbos-Zeist neemt deel aan de discussie over de ontwikkeling van de nieuwe visie. Dit gebeurt samen met buurtorganisatie Bewoners Belangen Dichterbij, het platform van wijken en dorpen Stichting Beter Zeist en Stichting Milieuzorg Zeist e.o.
Over het Ontwerp Bestemmingsplan Sanatoriumbos Zeist (bosbestemming Buurtschapterrein) hebben Beter Zeist & Behoud Sanatoriumbos Zeist en Milieuzorg Zeist positieve zienswijzen uitgebracht. Daarin pleiten zij ook voor het verbreden van de gebiedsvisie van Altrecht naar het (buurtschap)terrein van Reinaerde en de aanliggende bosschages, parken en waterpartijen. Tevens zou de relatie moeten worden gelegd met de verbinding van het bos met natuurgebieden aan de andere zijnde van de A-28. Op pagina 208/2089 van de Structuurvisie Zeist 2020 wordt namelijk ingegaan op de overkapping van deze rijksweg. Daardoor zou het mogelijk worden de ecologische relaties met het Sanatoriumbos te versterken.
VISIE OP DE ZORG, DE BEBOUWING EN HET BOS
Medio 2022 is er overleg geweest tussen onze stichting, Stichting Beter Zeist en Stichting Milieuzorg Zeist e.o., enkele omwonenden en Altrecht over de toekomst. Er komt steeds meer accent op ambulante hulpverlening, maar de terreinen in de kernen Zeist en Utrecht blijven bestaan. Veel panden zullen in het kader van duurzaamheid worden gerenoveerd. Daarbij speelt het concept van ‘green mental health’ een grote rol. Het bos blijft ingezet worden als ‘healing environment’.
Daarnaast is gesproken over het Parkplan Vollenhove e.o. en andere bouwprojecten in de omgeving en de betrokkenheid daarbij vanuit de samenleving. Op 29 juni werd voor omwonenden een grotere inloopbijeenkomst georganiseerd, zie het verslag.
Ook in 2022 is op verzoek van de 3 organisaties en enkele omwonenden het langs de Oude Arnhemseweg gelegen pand in Zwitserse stijl (Levenspad 1) op de gemeentelijk monumenten lijst geplaatst.
Verder werd in 2022 met succes een procedure gevoerd tot adequate herplant van de (deels) afgestorven gekapte bomen (fijnsparren) op het terrein van Lisman & Lisman BV bij de vroegere verpleegstersflat.